قبل از ورود به آزمایشگاه و انجام آزمایش باید به چه نکاتی توجه کنیم؟خب، بیش از 60 درصد خطاهای آزمایشگاهی، مربوط به مرحله پیش از آزمایش است و اگر نمونهای نامناسب باشد با بهترین دستگاهها و کارکشتهترین کارکنان هم نمیتوان از آن نمونه، نتیجه درستی به دست آورد. برای همین، آزمایشدهنده باید با شرایط و آمادگی کامل به آزمایشگاه بیاید و «شرایط لازم برای نمونه گیری» را داشته باشد.
منظورتان از «شرایط لازم» چیست؟در آزمایشهای مختلف، این شرایط، متفاوت است. در برخی آزمایشها باید پیش از نمونهگیری مدتی غذا مصرف نشود تا سطح قند و چربی در خون افزایش نیابد و مداخلهای در نتیجه آزمایش ایجاد نکند؛مثلا برای آزمایش چربی باید 12 تا 14 ساعت ناشتا بود و برای آزمایش قند 8 تا 16 ساعت و آزمایش آهن 12 ساعت. رعایت ناشتایی یعنی اینکه آزمایشدهنده یک غذای سبک و کمچرب مصرف کند و تا زمان نمونهگیری از مصرف هرگونه ماده خوراکی و دخانیات خودداری کند اما مصرف آب منعی ندارد. پیش از آزمایش آهن نیز باید تا 48 ساعت از مصرف ویتامین B12، داروها و مکملهای آهندار خودداری کرد.
در مورد افرادی که دارو مصرف میکنند، چهطور؟تقریبا هیچ آزمایشی نیست که از یک یا چند دارو تاثیر نگیرد. مصرف آنتیبیوتیکها سبب منفی شدن جواب آزمایشهای کشت باکتری و جستجوی انگل در مدفوع میشود. اگر فردی هرگونه دارویی مصرف میکند باید آزمایشگاه را آگاه کند. آزمایشگاه، تاثیر داروها بر آزمایشهای بیمار را بررسی میکند و در صورتی که بر آزمایشها اثر داشته باشند ممکن است تصمیم بگیرد نمونهگیری را تا چند روز پس از پایان مصرف دارو عقب بیندازد یا اینکه پس از مشورت با پزشک، از بیمار بخواهد که دارو را قطع کند یا تاثیر داروهای مصرفشده را بر نتیجه آزمایشها برای پرشک گزارش کند. نکته دیگر درباره افراد دیابتی است که برای شروع ناشتایی باید رژیمی مطابق با دستور پزشک داشته باشند.
آیا زمان نمونهگیری هم در صحت جواب آزمایش تاثیرگذار است؟برخی از مواد در بدن دارای تغییرات شبانهروزی هستند و سطح آنها در خون در ساعتهای مختلف بالا و پایین میشود. بنابراین، برای آزمایش این مواد باید در ساعتهای خاصی نمونهگیری کرد؛ مثلا برای کورتیزول در ساعت 8 صبح و 4 بعدازظهر نمونهگیری میشود. برخی از مواد در بدن نیز بسته به زمان خواب و بیداری تغییر میکنند و لازم است در زمان مشخصی پس از بیدار شدن نمونهگیری شود؛ مثلا برای آزمایش تستوسترون باید در نزدیکترین زمان به بیدارشدن فرد (7صبح) نمونهگیری کرد ولی برای آزمایش پرولاکتین باید حدود 3 ساعت پس از بیدار شدن نمونهگیری کرد.
فعالیت بدنی و اضطراب هم روی نتیجه آزمایش تاثیر دارند؟بله؛ ورزش، سطح برخی مواد در بدن را تغییر میدهد و برای بعضی آزمایشها مانند اندازهگیری پرولاکتین پیش از آزمایش نباید فعالیت بدنی داشت. آزمایشدهندگان سرپایی باید پس از رسیدن به آزمایشگاه و پیش از خونگیری حدود 10 تا 15 دقیقه در آزمایشگاه استراحت کنند تا سطح مواد در بدنشان به سطح پایداری برسد. برای برخی آزمایشها مانند آزمایش کورتیزول نیز لازم است شب پیش از نمونهگیری خواب راحتی داشته باشید و درگیر اضطراب نباشد.
No comments:
Post a Comment